Web Counter
Ιωάννης Καποδίστριας
Πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος
και διαχρονικό πρότυπο Ηγέτη
Γράφει: Δρ. Ιωάννης Χρ. Ιακωβίδης
Επιστημονικός
Συνεργάτης
Παντείου
Πανεπιστημίου.
http://www.kans.gr/
Συνέβη σήμερα: http://www.kans.gr/category/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%B2%CE%B7-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1/
Ιωάννης Καποδίστριας.* Ο «Άγιος της Πολιτικής», παρά τα όποια λάθη του, ο «φιλοστοργότατος πατήρ του Ελληνικού Έθνους και προστάτης της Ελλάδος…» γεννήθηκε στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα το 1776. Ο πατέρας του Αντώνιος είχε τον τίτλο του Κόμη και είλκε την καταγωγή από το ακρωτήριο Ίστρια της Αδριατικής, το σημερινό Κόπερ στη Σλοβενία. Η κυπριακής καταγωγής οικογένεια της μητέρας του Διαμαντίνας (Αδαμαντίας) Γονέμη, όπως και του συζύγου της, ήταν εγγεγραμμένη στη «Χρυσή Βίβλο» (Libro d΄Οro) της γενέτειράς του.
Ο Καποδίστριας σπούδασε ιατρική, παρακολούθησε ως ακροατής Νομικά και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας και έλαβε το διδακτορικό του ( dotorrato ) το 1797. Εν συνεχεία, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και άσκησε το ιατρικό επάγγελμα. Μετά από δύο έτη , όταν η Ρωσία και η Τουρκία κατέλαβαν για μικρό χρονικό διάστημα τα Επτάνησα, του ανατέθηκε η διεύθυνση του στρατιωτικού νοσοκομείου.
Μετά τη Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως το 1800 μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, ιδρύεται η αυτόνομη « Επτάνησος Πολιτεία», υπό την επικυριαρχία της Πύλης. Ο Ιωάννης Καποδίστριας καθίσταται μαζί με το Ν. Σιγούρο αυτοκρατορικός επίτροπος για την εφαρμογή του συντάγματος. Το 1803 ανέλαβε ουσιαστικά τη διακυβέρνηση του κράτους ως Γραμματέας της Επικρατείας. Για τη γενική κατάσταση των Ιονίων Νήσων συνέταξε το 1815 το περίφημο υπόμνημά του, το οποίο απευθυνόταν στη βρετανική κυβέρνηση. Το 1814, επί Τσάρου Αλεξάνδρου Α΄ διορίστηκε εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, προκειμένου να την απομακρύνει από τη γαλλική επιρροή. Διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στην ενότητα, ανεξαρτησία και την ουδετερότητα αυτής της χώρας. Συνέβαλε τα μέγιστα στην εκπόνηση του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Συντάγματος.
Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης (1815), ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας, αποτελώντας το φιλελεύθερο αντίβαρο στην αντιδραστική πολιτική του αυστριακού καγκελάριου Metternich. Στις 5 Νοεμβρίου 1815, με την υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων ιδρύονται οι «Ηνωμέναι Πολιτείαι των Ιονίων Νήσων» , «υπό την προστασίαν της Μεγάλης Βρεττανίας». Μετά τις μεγάλες του διπλωματικές επιτυχίες, ο Τσάρος τον κατέστησε Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας από το 1816 έως το 1822. Σε διάφορα συνέδρια της Ευρώπης αγωνιζόταν «για τη βελτίωση της ζωής των Μαύρων και την κατάργηση του δουλεμπορίου στις ακτές της Αφρικής». Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του, καθώς είχε διαφωνήσει ανοιχτά με τον τσάρο Αλέξανδρο, που καταδίκαζε κάθε επαναστατικό κίνημα στην Ευρώπη, πιστός στις αποφάσεις της «Ιεράς Συμμαχίας». Το 1822, λόγω της επικράτησης του Μetternich επί της ρωσικής πολιτικής, εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου έλαβε τον τίτλο του επίτιμου πολίτη. Παρέμεινε εκεί έως το 1827, ενισχύοντας παντοιοτρόπως το επαναστατημένο έθνος μας.
Στις 3 Απριλίου 1827, βάσει του ΣΤ΄ Ψηφίσματος, η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε Κυβερνήτη του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, σε μία κρίσιμη περίοδο για την Επανάσταση. Έφτασε στο Ναύπλιο, όπου έγινε ενθουσιωδώς δεκτός από τον λαό στις 8 Ιανουαρίου 1828. Τρεις ημέρες αργότερα μετέβη στην Αίγινα, η οποία κρίθηκε καταλληλότερη από το Ναύπλιο ως προσωρινή έδρα της Κυβέρνησης.
Στις 18 Ιανουαρίου 1828 εξασφάλισε ψήφισμα της Βουλής για τη συγκέντρωση όλης της νομοθετικής εξουσίας στο πρόσωπό του Κυβερνήτη, με την επικουρία του «Πανελληνίου», ενός γνωμοδοτικού συμβουλίου, αποτελούμενου από 27 μέλη και του Γραμματέα της Επικρατείας. Επρόκειτο για μία μορφή Προεδρικής Δημοκρατίας. Ίδρυσε την βραχύβια Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα με τη βοήθεια του φίλου του Ελβετού Τραπεζίτη Εϋνάρδου. Οργάνωσε, επίσης, τη διοίκηση του κράτους. Ίδρυσε Στατιστική Υπηρεσία, η οποία διενήργησε την πρώτη απογραφή.
Αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση, επιτυγχάνοντας αφενός την καταπολέμηση του κατεστημένου των οπλαρχηγών και αφετέρου την αναχαίτιση της Οθωμανικής προέλασης, με τη Μάχη της Πέτρας, την τελευταία της Επανάστασης .Ο Καποδίστριας αντιμετώπισε επιτυχώς την πειρατεία, με ανάθεση της καταστολής της στον ναύαρχο Μιαούλη. Συνετέλεσε στην ανοικοδόμηση της ελληνικής Εκπαίδευσης, με την ίδρυση πολλών αλληλοδιδακτικών σχολείων και του Ορφανοτροφείου της Αίγινας. Επέδειξε ενδιαφέρον για τη γεωργία, που αποτελεί διαχρονικά τη βάση της ελληνικής οικονομίας. Εισήγαγε πρώτος την καλλιέργεια της πατάτας.
Οι πολιτικές κινήσεις του Καποδίστρια προκάλεσαν τη δυσφορία, τόσο των οπαδών του συνταγματικού πολιτεύματος, όσο και των προκρίτων και των πλοιοκτητών.
Συνέβη σήμερα: http://www.kans.gr/category/%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%AD%CE%B2%CE%B7-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1/
Ιωάννης Καποδίστριας.* Ο «Άγιος της Πολιτικής», παρά τα όποια λάθη του, ο «φιλοστοργότατος πατήρ του Ελληνικού Έθνους και προστάτης της Ελλάδος…» γεννήθηκε στη βενετοκρατούμενη Κέρκυρα το 1776. Ο πατέρας του Αντώνιος είχε τον τίτλο του Κόμη και είλκε την καταγωγή από το ακρωτήριο Ίστρια της Αδριατικής, το σημερινό Κόπερ στη Σλοβενία. Η κυπριακής καταγωγής οικογένεια της μητέρας του Διαμαντίνας (Αδαμαντίας) Γονέμη, όπως και του συζύγου της, ήταν εγγεγραμμένη στη «Χρυσή Βίβλο» (Libro d΄Οro) της γενέτειράς του.
Ο Καποδίστριας σπούδασε ιατρική, παρακολούθησε ως ακροατής Νομικά και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας και έλαβε το διδακτορικό του ( dotorrato ) το 1797. Εν συνεχεία, εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και άσκησε το ιατρικό επάγγελμα. Μετά από δύο έτη , όταν η Ρωσία και η Τουρκία κατέλαβαν για μικρό χρονικό διάστημα τα Επτάνησα, του ανατέθηκε η διεύθυνση του στρατιωτικού νοσοκομείου.
Μετά τη Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως το 1800 μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, ιδρύεται η αυτόνομη « Επτάνησος Πολιτεία», υπό την επικυριαρχία της Πύλης. Ο Ιωάννης Καποδίστριας καθίσταται μαζί με το Ν. Σιγούρο αυτοκρατορικός επίτροπος για την εφαρμογή του συντάγματος. Το 1803 ανέλαβε ουσιαστικά τη διακυβέρνηση του κράτους ως Γραμματέας της Επικρατείας. Για τη γενική κατάσταση των Ιονίων Νήσων συνέταξε το 1815 το περίφημο υπόμνημά του, το οποίο απευθυνόταν στη βρετανική κυβέρνηση. Το 1814, επί Τσάρου Αλεξάνδρου Α΄ διορίστηκε εκπρόσωπος της Ρωσίας στην Ελβετία, προκειμένου να την απομακρύνει από τη γαλλική επιρροή. Διαδραμάτισε σημαίνοντα ρόλο στην ενότητα, ανεξαρτησία και την ουδετερότητα αυτής της χώρας. Συνέβαλε τα μέγιστα στην εκπόνηση του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Συντάγματος.
Συμμετείχε στο Συνέδριο της Βιέννης (1815), ως μέλος της ρωσικής αντιπροσωπίας, αποτελώντας το φιλελεύθερο αντίβαρο στην αντιδραστική πολιτική του αυστριακού καγκελάριου Metternich. Στις 5 Νοεμβρίου 1815, με την υπογραφή της Συνθήκης των Παρισίων ιδρύονται οι «Ηνωμέναι Πολιτείαι των Ιονίων Νήσων» , «υπό την προστασίαν της Μεγάλης Βρεττανίας». Μετά τις μεγάλες του διπλωματικές επιτυχίες, ο Τσάρος τον κατέστησε Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας από το 1816 έως το 1822. Σε διάφορα συνέδρια της Ευρώπης αγωνιζόταν «για τη βελτίωση της ζωής των Μαύρων και την κατάργηση του δουλεμπορίου στις ακτές της Αφρικής». Με την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει το αξίωμά του, καθώς είχε διαφωνήσει ανοιχτά με τον τσάρο Αλέξανδρο, που καταδίκαζε κάθε επαναστατικό κίνημα στην Ευρώπη, πιστός στις αποφάσεις της «Ιεράς Συμμαχίας». Το 1822, λόγω της επικράτησης του Μetternich επί της ρωσικής πολιτικής, εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου έλαβε τον τίτλο του επίτιμου πολίτη. Παρέμεινε εκεί έως το 1827, ενισχύοντας παντοιοτρόπως το επαναστατημένο έθνος μας.
Στις 3 Απριλίου 1827, βάσει του ΣΤ΄ Ψηφίσματος, η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον εξέλεξε Κυβερνήτη του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, σε μία κρίσιμη περίοδο για την Επανάσταση. Έφτασε στο Ναύπλιο, όπου έγινε ενθουσιωδώς δεκτός από τον λαό στις 8 Ιανουαρίου 1828. Τρεις ημέρες αργότερα μετέβη στην Αίγινα, η οποία κρίθηκε καταλληλότερη από το Ναύπλιο ως προσωρινή έδρα της Κυβέρνησης.
Στις 18 Ιανουαρίου 1828 εξασφάλισε ψήφισμα της Βουλής για τη συγκέντρωση όλης της νομοθετικής εξουσίας στο πρόσωπό του Κυβερνήτη, με την επικουρία του «Πανελληνίου», ενός γνωμοδοτικού συμβουλίου, αποτελούμενου από 27 μέλη και του Γραμματέα της Επικρατείας. Επρόκειτο για μία μορφή Προεδρικής Δημοκρατίας. Ίδρυσε την βραχύβια Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα με τη βοήθεια του φίλου του Ελβετού Τραπεζίτη Εϋνάρδου. Οργάνωσε, επίσης, τη διοίκηση του κράτους. Ίδρυσε Στατιστική Υπηρεσία, η οποία διενήργησε την πρώτη απογραφή.
Αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις υπό ενιαία διοίκηση, επιτυγχάνοντας αφενός την καταπολέμηση του κατεστημένου των οπλαρχηγών και αφετέρου την αναχαίτιση της Οθωμανικής προέλασης, με τη Μάχη της Πέτρας, την τελευταία της Επανάστασης .Ο Καποδίστριας αντιμετώπισε επιτυχώς την πειρατεία, με ανάθεση της καταστολής της στον ναύαρχο Μιαούλη. Συνετέλεσε στην ανοικοδόμηση της ελληνικής Εκπαίδευσης, με την ίδρυση πολλών αλληλοδιδακτικών σχολείων και του Ορφανοτροφείου της Αίγινας. Επέδειξε ενδιαφέρον για τη γεωργία, που αποτελεί διαχρονικά τη βάση της ελληνικής οικονομίας. Εισήγαγε πρώτος την καλλιέργεια της πατάτας.
Οι πολιτικές κινήσεις του Καποδίστρια προκάλεσαν τη δυσφορία, τόσο των οπαδών του συνταγματικού πολιτεύματος, όσο και των προκρίτων και των πλοιοκτητών.
Η αντικαποδιστριακή κίνηση στην Ύδρα είχε πρωτεργάτες τους Λάζαρο Κουντουριώτη και Ανδρέα Μιαούλη. Προκειμένου να συμφιλιωθεί με τους Υδραίους, ανακήρυξε ελεύθερο το λιμάνι του νησιού. Ο Μαυροκορδάτος ζήτησε από τον Μιαούλη να καταλάβει τον Ναύσταθμο του Πόρου, πριν να σπεύσει ο διοικητής του Κανάρης κατά της Ύδρας. Ο Μιαούλης την 1η Αυγούστου 1831 έδωσε διαταγή να ανατιναχθούν η κορβέτα «Ύδρα» και η φρεγάτα «Ελλάς», διαφεύγοντας με τους συντρόφους του στην Ύδρα. Η αντίδραση κατά του Κυβερνήτη διογκωνόταν.
Ο Καποδίστριας διέταξε τον εγκλεισμό του στη φυλακή. Ο αδελφός του Κωνσταντίνος και ο υιός του Γεώργιος εκρατούντο στο Ναύπλιο, όπου είχε μεταφερθεί η πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους. Έτσι οι Μαυρομιχαλαίοι διψούσαν για εκδίκηση. Το πρωί της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα ο Ιωάννης Καποδίστριας δέχθηκε δολοφονική επίθεση από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, συνοδευόμενους από τους φρουρούς τους, που κατέστησαν όργανά τους. « Τα δολοφονικά πλήγματα από τις σφαίρες του αδελφού και το μαχαίρι του γιου του Πετρόμπεη τον έρριξαν νεκρό». Ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης, αφού τραυματίστηκε ελαφρά, δέχτηκε την επίθεση του οργισμένου πλήθους , που τον έσερνε ημιθανή στους δρόμους του Ναυπλίου και τελικά το πτώμα του πετάχτηκε στη θάλασσα. Κατόπιν απαιτήσεως του συγκεντρωμένου λαού, που απείλησε ότι θα πυρπολήσει την γαλλική πρεσβεία, ο αντιπρέσβης Ρουάν παρέδωσε τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη στις Αρχές. Εκτελέστηκε στις 10 Οκτωβρίου1831.
Ο λαός θρήνησε τον τραγικό θάνατο του μεγάλου Ηγέτη. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σημείωνε στη «Διήγησή» του: « Την αυγή, οπού το έμαθαν οι πολίτες της Τριπολιτσάς, έμειναν νεκροί. Άφησαν τα εργαστήριά τους, τις δουλειές τους και επερπατούσαν στους δρόμους σαν τρελλοί…» . Ο Εϋνάρδος προέβλεψε: « οι Έλληνες…θέλουν ιδεί εντός ολίγου ότι δεν υπάρχει άνθρωπος ικανός ν΄ αναπληρώση την έλλειψιν του Κόμητος Καποδίστρια…».
Αν μελετήσει κανείς την ιστορία του Νεοελληνικού κράτους , θα διαπιστώσει ότι σε λίγες περιπτώσεις πολιτικοί ενήργησαν, προωθώντας τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδος με τη θέρμη και την ανιδιοτέλεια του Ιωάννη Καποδίστρια στην εποχή του, μάλιστα, που το ελληνικό έθνος τελούσε υπό τουρκικό ζυγό. Δεν δίσταζε να συγκρουστεί με τον ισχυρότερο -τότε- πολιτικό άνδρα, τον Μetternich. Υπάρχουν σήμερα ηγέτες που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν – mutatis mutandis- την Τρόικα, τη σύγχρονη «Ιερά Συμμαχία»; Γι' αυτό, ο Καποδίστριας τιμάται διαχρονικά στην Ελλάδα και διεθνώς. Δημόσιοι χώροι και ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο Αθηνών, φέρουν τιμητικά το όνομά του. Ακόμη, η μορφή του απεικονίζεται στο κέρμα των 20 λεπτών της ελληνικής έκδοσης του ευρώ.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Βικιπαίδεια: Ιωάννης Καποδίστριας.
www.sansimera.gr/biographies: Ιωάννης Καποδίστριας.
- Ειδικός Συνεργάτης, Ο άγιος της Πολιτικής: Ιωάννης Καποδίστριας, στο περιοδικό « Επίκαιρα», Διευθυντής Λάμπρος Καλαρρύτης, τεύχος 207ο, μέρος α΄ , 03\10-09\10\2013, σελ.83-85 και τεύχος 208ο, μέρος β΄,10\10\-16\10\2013, σελ. 83-85. Ιακωβίδης Χρ. Ιωάννης, Η παρουσία των Κυπρίων στην Ελλάδα, Πρόλογος: Γεράσιμος Καραμπελιάς, εκδ. Παπαζήση, 2012, σελ. 6, 28, 259.
- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους ( Ι.Ε.Ε.), τόμος ΙΒ΄, Εκδοτική Αθηνών,1975, σελ. 439,480, 483, 613, 532, 487-490, 589-593, 615-616, 550-551,557, 562. - Ελένη Ε. Κούκκου, σελ. 549-562.
- Κούκκου Ε. Ελένη, Ιωάννης Καποδίστριας. Ο Άνθρωπος- Ο Διπλωμάτης 1800-1828, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1978, σελ.13-17, 45-47, 66, 81-84, 141, 161-162.
- Κούκκου Ε. Ελένη, Ιωάννης Καποδίστριας. Ρωξάνδρα Στούρτζα. Μία ανεκπλήρωτη αγάπη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1997.
- Λούκος Χρήστος, Ιωάννης Καποδίστριας, Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 2010.
- Λυγερός Σταύρος, Από την Κλεπτοκρατία στη Χρεοκοπία, εκδ. Πατάκη, 2012.
- Τσαπάρας Στέφανος, Η πολιτική ηγεσία και οι ξένοι στη Νεότερη Ιστορία της Ελλάδας, τόμος 1ος, 1821-1885, Επίκαιρα- εκδοτικός οίκος Α.Α. Λιβάνη, 2013, σελ. 130-140.
-------------------
Web Counter
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου